Εκτεταμένες αναφορές σχετικά με την ύπαρξη και τη μεθοδολογία αντιμετώπισης των περιεδρικών συριγγίων εμφανίζονται ήδη στους πρώτους προχριστιανικούς πολιτισμούς. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι οι Αιγύπτιοι, οι Έλληνες, οι Ινδοί και οι Ρωμαίοι.
Τα συρίγγια στην αρχαιότητα
Η προσέγγιση των Αιγυπτίων
Οι Αιγύπτιοι, σύμφωνα με τις γραπτές πηγές που έχουν διασωθεί (Chester Beatty Papyri), επικεντρώνονται σε πιο συντηρητικές θεραπείες. Γι’ αυτό το λόγο, δεν βρίσκουμε πολλές πληροφορίες που συνδέονται με επεμβατικές ή χειρουργικές προσεγγίσεις.
Αρχαίοι Ελληνες
Στον αντίποδα, οι Έλληνες, προεξάρχοντως του πατέρα της ιατρικής, Ιπποκράτη, ανάγουν τη χειρουργική αντιμετώπιση των συριγγίων σε θεραπεία εκλογής. Αρχικά, συνδέουν το σχηματισμό των συριγγίων με τα αποστήματα και με συγκεκριμένες δραστηριότητες που τα προκαλούν (πχ. ιππασία και κωπηλασία). Στον Ιπποκράτη επίσης, αποδίδεται και η μέθοδος του περιβρογχισμού με ράμμα-seton. Αυτή περιλαμβάνει τη σύσφιγξη και την απολίνωση του συριγγίου με τη χρήση λινού νήματος.
Ρωμαϊκή Περίοδος
Αργότερα, κατά τη διάρκεια της ρωμαϊκής κυριαρχίας εμφανίστηκαν διάφορες μορφές που ασχολήθηκαν με την πρωκτολογία και τα συρίγγια. Όλοι αυτοί δανείστηκαν το γνωστικό υπόβαθρο των Ελλήνων ιπποκρατικών ιατρών. Για παράδειγμα, ο ρωμαίος συγγραφέας Κέλσος (25π.Χ.-50μ.Χ.) υιοθετεί ως θεραπευτικές επιλογές την ιπποκρατική μέθοδο και την συριγγοτομή. Η τελευταία μέθοδος είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη και στις μέρες μας.
Ινδία
Ο Sushruta στην Ινδία του 600 π.Χ., θεωρείται ως ένας από τους σπουδαιότερους εμπνευστές της θεραπευτικής Ayurveda. Και εκείνος χρησιμοποίησε νήμα εντός των συριγγίων που είχε προηγουμένως εμποτισθεί σε αλκαλικές καυστικές ουσίες. Οι ουσίες αυτές λέγεται ότι προάγουν την ουλοποίηση και καθαρίζουν τις αποστηματικές κοιλότητες από την φλεγμονή.
Βυζάντιο
Οι Βυζαντινοί διατήρησαν και επαύξησαν τις γνώσεις της πρωκτολογίας με σπουδαιότερο εκπροσώπο τον Ορειβάσιο της Περγάμου. Ο Ορειβάσιος ήταν προσωπικός ιατρός και φίλος του αυτοκράτορα Ιουλιανού του Παραβάτη. Όσον αφορά το έργο του, μιμήθηκε τις μεθόδους των ιατρών της αρχαίας ελληνικής περιόδου Άντυλλου και Ηλιόδωρου. Παράλληλα, διατύπωσε οδηγίες όσον αφορά την ανάγκη προστασίας του σφιγκτήρα του ασθενούς σε περίπτωση χειρουργικής αντιμετώπισης των συριγγίων. Ο Παύλος Αιγινήτης (7ος αιώνας), είναι άλλη μια σημαίνουσα ιατρική προσωπικότητα της Βυζαντινής περιόδου. Πρόκειται για το συγγραφέα της επτάτομης εγκυκλοπαίδειας «Επιτομαί ιατρικαί», εντός της οποίας βρίσκουμε αναφορές στα συρίγγια και τη θεραπεία τους.
-
- Κέλσος
-
- Παύλος Αιγινίτης
-
- Ορειβασιος
Άραβες
Το έργο του Παύλου Αιγινήτη μεταφράστηκε στην αραβική γλώσσα τον 9ο αιώνα μΧ. Ταυτόχρονα, ήδη από τον 7ο αιώνα οι Άραβες επεκτάθηκαν γρήγορα σε αρκετές περιοχές της Μεσογείου και της Ευρώπης. Όλα τα παραπάνω συνέβαλαν στην καθιέρωση μιας πλειάδας λαμπρών προσωπικοτήτων της ιατρικής. Ο Αβικέννας, ο αλ-Ράζι και ο Αμπούλ αλ-Κασίμ αλ-Ζαχράουι εισήγαγαν και τελειοποίησαν τον καυτηριασμό ως θεραπεία των περιεδρικών συριγγίων. Ωστόσο, οι άραβες ιατροί αποφεύγουν επιμελώς τη χρήση χειρουργικών μαχαιριών και αιχμηρών εργαλείων. Επιπλέον, περιγράφουν εξαιρετικά την ανατομία των σφιγκτήρων του πρωκτού και των κινδύνων τραυματισμού των από διάφορες επεμβατικές πράξεις.
Μεσαίωνας
Στον Μεσαίωνα εγκαινιάσθηκε στην Ευρώπη πληθώρα πανεπιστημιών (Μπολόνια, Πάντοβα, Μονπελιέ, Παρίσι κλπ.) που επέδρασαν καταλυτικά στην μελέτη της πρωκτολογίας. Ο μέγας Ρογήρος του Παλέρμο στο βιβλίο του «Πρακτικά Χειρουργείων» προτείνει τη θεραπεία των συριγγίων σε δύο φάσεις. Πρώτα πραγματοποιείται η απολίνωση και σε δεύτερο χρόνο η φαρμακευτική καταστροφή του καναλιού τους. Στα τέλη του 13ου αιώνα, η γαλλική χειρουργική πήρε τα ηνία όσον αφορά τη διάδοση και την εξέλιξη της πρωκτολογίας. Ο Ambroise Paré, χειρουργός ιατρός του βασιλιά και πρωτοπόρος στις χειρουργικές μεθόδους και την ιατροδικαστική, αποτελεί τρανό παράδειγμα. Επίσης, ο Guy de Chauliac, περίφημος χειρουργός και προσωπικός ιατρός του Πάπα επιστράτευσε τις τεχνικές των αράβων θεραπευτών.
Μεσαιωνική Αγγλία
Στην Αγγλία, ο John Arderne (1307-1392) έθεσε με ακρίβεια τη σταδιοποίηση στη χειρουργική του περιεδρικού συριγγίου. Αυτό επιβεβαιώνεται και στο βιβλίο του «Practice of fistula in ano». Η φήμη του εξαπλώθηκε πολύ γρήγορα χάρις την πραγμάτωση δύσκολων και απαιτητικών χειρουργικών πράξεων. Σε αυτές, εισήγαγε μια καινούργια μορφή συριγγοτομής (χρήση μαχαιριδίου), τις φλεβοτομίες αλλά και πιο εξειδικευμένα εργαλεία. Γι’ αυτό το λόγο αξιολογείται ως ένας από τους πατέρες της πρωκτολογίας.
 |  |  |
| John Arderne | Εγχείρηση συριγγίου | Ambroise Paré |
Νεότεροι χρόνοι
Ο Leonardo da Vinci στο ημιτελές βιβλίο του «Περί της ανθρώπινης μορφής» έχει σχεδιάσει σκίτσα που αναπαριστούν την περιγεννητική περιοχή καθώς και αυτή του πρωκτού. Σε αυτά ανευρίσκονται χειρόγραφες επεξηγηματικές σημειώσεις του πρωκτικού σφιγκτήρα και της διάταξης των ινών του.
Το συρίγγιο του βασιλιά Λουδοβίκου XIV
Ένα περιστατικό που καταγράφηκε ιστορικά τον 17ο αιώνα στη Γαλλία καθόρισε εν πολλοίς την θεραπευτική προσέγγιση των ιατρών και χειρουργών απέναντι στα συρίγγια. Ο βασιλιάς Λουδοβίκος XIV είχε περιεδρικό απόστημα και συρίγγιο. Έτσι, δεν άργησε να εξοργιστεί από την διαρκώς επιδεινούμενη κατάσταση και τις αναποτελεσματικές συντηρητικές μεθόδους δράσης του επίσημου ιατρού της αυλής Aquin. Αποφάσισε να δοκιμάσει τη συριγγοτομή η οποία και εκτελέστηκε στο Oeil de Boeuf των ανακτόρων των Βερσαλλιών τέσσερις φορές σε διάστημα ενός χρόνου από τον Fabricio Aquapendente αρχικά. Τελικά, η επέμβαση από τους Felix and Besieres είχε επιτυχία. Αυτό οδήγησε στην επικράτηση της χειρουργικής διάνοιξης απέναντι στη συντηρητική προσέγγιση.
Ο Louis le Monnier στο βιβλίο του «Traite de la fistula del anus» επισημαίνει πως η απολίνωση του συριγγίου είναι οδυνηρή και μεγάλη σε διάρκεια ενώ και ο καυτηριασμός της περιοχής επώδυνος. Επομένως, αφήνει ως θεραπεία εκλογής τη διάνοιξη. Παράλληλα, ο Γαλλικής καταγωγής συνάδελφος του Pierre Dionis (1643-1718), προκρίνει τη διάνοιξη των συριγγίων ως θεραπεία εκλογής.
 |  |  |
| Louis XIV | ο διαστολέας της εγχείρησης | Felix le chirurgien |
Κατά τον 18ο αιώνα η στάση των ιατρών της εποχής είχε εκ νέου αλλάξει, οδηγώντας στην επαναφορά της απολίνωσης των συριγγίων ως βέλτιστης λύσης κυρίως λόγω της εκτεταμένης αιμορραγίας που συχνά εμφανιζόταν μετεγχειρητικά στη συριγγοτομή, όπως επιβεβαιώνει και ο Γάλλος ανατόμος και χειρουργός Joseph Desault (1738-1795).
Οι Γάλλοι και οι Βρετανοί πρωτοπόροι
Την περίοδο αυτή αλλά και στη διάρκεια του 19ου αιώνα η Γαλλία έχει πλέον τα πρωτεία όσον αφορά την αναζήτηση νέων μεθόδων και τεχνικών για την αντιμετώπιση των συριγγίων με προεξάρχοντες τους Jacques Lisfranc , Guillaume Dupuytren , Alexis Littré και άλλους. Ταυτόχρονα στο Λονδίνο, το 1835, το νοσοκομείο St Marks Hospital for the Relief of the Poor Afflicted with Fistula and other Diseases of the Rectum του Frederick Salmon μπαίνει στο επίκεντρο των επιστημονικών εξελίξεων στον τομέα της πρωκτολογίας. Έτσι, συντελεί καθοριστικά στη ραγδαία βελτιστοποίηση των υπαρχουσών θεραπευτικών επιλογών και την αναζήτηση νέων αποτελεσματικότερων.
