Κατά τη διάρκεια της ρωμαϊκής κυριαρχίας, η ιατρική επιστήμη γνώρισε εκ νέου μια περίοδο ακμής κυρίως λόγω των κατακτητικών βλέψεων και πολέμων της αυτοκρατορίας που απαιτούσαν με τη σειρά τους επισταμένες γνώσεις τραυματιολογίας και αντιμετώπισης επειγουσών καταστάσεων. Ωστόσο, σε αυτή την περίοδο, εμφανίστηκαν μορφές που ασχολήθηκαν εκ νέου με την πρωκτολογία και τα συρίγγια, δανειζόμενοι πληροφορίες και γνωστικό υπόβαθρο από τους Έλληνες ιπποκρατικούς ιατρούς.
- Ο ρωμαίος συγγραφέας Κέλσος (Aulus Cornelius Celsus 25 πΧ – 50 μΧ) στο μνημειώδες έργο του De Medicina δίνει σαφείς οδηγίες και λεπτομέρειες ως προς τη χειρουργική αντιμετώπιση των συριγγίων, υιοθετώντας την ιπποκράτειο μέθοδο, γεγονός που καταδεικνύει την πιθανή κατανόηση των μετεγχειρητικών κινδύνων που συνεπάγεται μια εκτεταμένη διατομή των σφιγκτήρων (ακράτεια κοπράνων κλπ.). Ταυτόχρονα επισημαίνει μια άλλη χειρουργική τεχνική που είναι επίσης διαδεδομένη στις μέρες μας, τη «συριγγοτομή». Οι ασθενείς δεν νοσηλεύονταν μετεγχειρητικά αλλά παρέμεναν για κάποιο διάστημα σε ODC (one day clinic). Το έργο του ήταν το πρωτο ιατρικό βιβλίο που τυπώθηκε (το 1478) και επηρέασε την ιατρική επιστήμη μέχρι τον 19ο αιώνα.
Στους αιώνες που ακολούθησαν, οι Βυζαντινοί ως κληρονόμοι της ρωμαϊκής παράδοσης διατήρησαν και επαύξησαν τις γνώσεις της ιατρικής επιστήμης και της πρωκτολογίας.
- Ο Ορειβάσιος της Περγάμου, ως προσωπικός ιατρός και φίλος του αυτοκράτορα Ιουλιανού του Παραβάτη προτείνει μιμούμενος τις μεθόδους των ιατρών της αρχαίας ελληνικής περιόδου , χειρουργικές τεχνικές για την θεραπεία των περιεδρικών συριγγίων διατυπώνοντας οδηγίες όσον αφορά την ανάγκη προστασίας του σφιγκτήρα του ασθενού και την αφαίρεση του ουλώδους ιστού.
- ο Παύλος ο Αιγινήτης (625-690 μΧ), γνωστός για τη συγγραφή της επτάτομης ιατρικής εγκυκλοπαίδειας «Ἐπιτομαί ἰατρικαί», με σαφήνεια και ακρίβεια εστιάζει στην ανατομία της περιοχής του πρωκτού. Θεράπευε τα συρίγγια διατέμνοντας τα με νυστερι. Το έργο του τελευταίου, το οποίο συνέβαλε στην πρόοδο της βυζαντινής και της αραβικής ιατρικής, μεταφράστηκε στην αραβική γλώσσα τον 9ο αιώνα, γεγονός που πιστοποιεί πως οι Άραβες ιατροί τον εκτιμούσαν ιδιαίτερα.
- Ο Γαληνος θεράπευσε τα συριγγια με παροχετευση και χημικο καυτηριασμό.
- Ο Λεωνίδας ο Αλεξανδρεύς (200 μΧ) και ο Αέτιος ο Αμιδηνός (502-575 μΧ) χρησιμοποιούσαν την τεχνική της διατομής μετά από απολίνωση.
- Οι Άντυλλος (150 μΧ) και Ηλιόδωρος (1ος αιώνας μΧ) χρησιμοποιούσαν πλατεια μήλη για την χειρουργική θεραπεία των συριγγίων.
- NORBURY LE. Proctology throughout the ages. Ann R Coll Surg Engl. 1949 Feb;4(2):65-89.
