Η Ιπποκράτειος μέθοδος θεραπείας των συριγγίων
Οι Αρχαίοι Ελληνες, προεξάρχοντως του πατέρα της ιατρικής, Ιπποκράτη (Κως 460 π.Χ. – Λάρισα 377 π.Χ.), ανάγουν τη χειρουργική αντιμετώπιση των συριγγίων σε θεραπεία εκλογής, χωρίς βέβαια να λησμονούν πιθανές φαρμακευτικές επιλογές. Στο έργο του «Περί συρίγγων», ο Ιπποκράτης δίνει λεπτομερείς πληροφορίες ως προς τα αίτια, τα είδη και τις πιθανές μορφές αντιμετώπισης των συριγγίων επισημαίνοντας επίσης τη συσχέτιση μεταξύ πρωκτικού αποστήματος και δημιουργίας συριγγίου. Άλλωστε, στον πατέρα της ιατρικής αποδίδεται η μέθοδος του περιβρογχισμού με ράμμα-seton και της σύσφιγξης, που μαζί με τις υπόλοιπες εφαρμόστηκε από τους μαθητές του και τους μετέπειτα συνεχιστές του, καθιστώντας τους πρωτοπόρους στην εξειδικευμένη τεχνική θεραπείας των συριγγίων.
Όσον αφορά την προσέγγιση που ακολουθεί στα συρίγγια, η μεθόδευση είναι πανομοιότυπη με αυτή που υφίσταται στις μέρες μας (πχ. χρήση ραμμάτων-seton). Ο «πατέρας της Ιατρικής» αποδίδει το σχηματισμό των συριγγίων σε αποστήματα και δραστηριότητες που τα ενισχύουν, όπως η ιππασία και η κωπηλασία που προκαλούν τη συσσώρευση του αίματος σε ιστούς παρακείμενους του πρωκτού επιτείνοντας τη σήψη, που με τη σειρά της επεκτείνεται και οδηγεί στη ρήξη και τη δημιουργία του συριγγίου.
Για να αντιμετωπιστεί ένα συρίγγιο, ο Ιπποκράτης προτείνει ουσιαστικά δύο λύσεις: τον χημικό καυτηριασμό και την απολίνωση.
- Ο χημικός καυτηριασμός επιτυγχάνεται με την καύση σκόνης θείου, με την έγχυση στο συρίγγιο θείου και νιτρικού καλίου μαζί με σμύρνα, ή ακόμα με την τοποθέτηση στο εσωτερικό του νημάτων εμποτισμένων με χυμούς ευφορβίας και σκόνη θείου.
- Η απολίνωση, σύμφωνα με τον Ιπποκράτη, αφορά την περίσφιγξη του συριγγίου με τη χρήση ενός λινού νήματος που εισέρχεται στον αυλό του με τη βοήθεια μιας μεταλλικής μήλης και συμβάλλει στην αποκοπή του συριγγίου με ταυτόχρονη εκτομή του δέρματος και τη σταδιακή απολίνωση του αυλού του. Η μέθοδος αυτή εχει χρησιμοποιηθεί μεχρι σήμερα για την θεραπεία των υψηλών περιεδρικών συριγγίων (seton).
Τα εργαλεία για θεραπεία των συριγγίων που ήταν ήδη γνωστά στον Ιπποκράτη και κατονομάζονται στην Ιπποκρατική Συλλογή είναι η η κοίλη μήλη, διπλής χρήσης αγκιστροειδές εργαλείο, που χρησίμευε στη διάνοιξη συριγγίων, η οποία με τις παραλλαγές της μνημονεύεται τουλάχιστον 21 φορές στο Corpus Hippocraticum και η βελόνη συριγγίου με οπή, μέσα από την οποία περνούσε χοντρή κλωστή για τη ραφή των τραυμάτων των συριγγίων. Της «βελόνης» γενικά έκανε ευρύτατη χρήση ο Ιπποκράτης.
Πολλά χειρουργικά εργαλεία, συμπεριλαμβανομένων και μηλών για την θεραπεία των συριγγίων, ανευρέθηκαν στον αποκαλούμενο τάφο του Παλαμήδη στην Ναυπλία της Αργολίδας, όπως αναφέρει και ο Στεφανος Γερουλάνος.
Ο Μέγης (20 μΧ) , τελευταίος από την σχολή της Κω χρησιμοποιούσε μήλη με οπή.
Βιβλιογραφία
- Les bistouris, les sondes et les curettes chirurgicales d’Hippocrate / Dr. Skevos Zervos. Συγγραφέας Ζερβός, Σκεύος Γ.,1875-1968.
Τόπος Έκδοσης Αθηνα - Geschichte der Medizin im Überblick mit Abbildungen
by Meyer-Steineg, Theodor, 1873-; Sudhoff, Karl, 1853-1938, Εκδοση 1921, Jena - Σ. Γερουλάνος, Χειρουργικά εργαλεία στην αρχαιότητα. 2ο Διεθνές Συνέδριο Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας
Πολεμικό Μουσείο Αθήνα 17-21 Οκτωβρίου 2005
